ATTO UNICO | Prefazione | Personaggi | Glossario | Ringraziamenti | Autore |
QUARTO QUADRO Entra Zù Nicola |
Voce da fuori | "C'è permèssu?" |
Concetta |
"E chìni ghè mò ?! Paròla
mìja ca sa casa stasìra mi pàrad' a Fèra da Conicèddra!
Chìni và e chìni vèna pèju da staziòni 'i Pàula!" |
Pasquale | (rivolto all'esterno) "Avanti, avanti!" |
Zù Nicola | (entrando) "Bonasìra, bonasìra a lorsignùri! Scusàt' u distùrbu, cùmpa Pascà!" |
Pasquale | "Ma quali distùrbu, zù Nicò! Vussurìja si sèmpi u bùanuvinùtu! Assèttati e fàtti nu bicchìer' i vìnu 'ccù 'nnùa!" (gli riempie il bicchiere) |
Zù Nicola | "Grazie, grazie, e bùanitruvàti 'ppì cìent'ànni! (alza il bicchiere) A'r'a salùti! (beve) Ah, 'ccì vulìja pròprju, figlicì, dòppu tùttu chìru frìddu c'hàju patùtu òji !" |
Pasquale | "E allùra calaccìllu n'àtru, zù Nicò! Accussì ti quadìji l'òssa!" (gli riempie di nuovo il bicchiere) |
Zù Nicola | "Grazie, figlicì, vulintìari! A'r'a salùti!" (beve) |
Pasquale | "A'r'a vòsh-tra, zù Nicò!" |
Zù Nicola | "Ah, scìnna ch'è nù pìjaciri! Cumprimènti cùmpa Pascà, nu bèllu bicchìjrucc'i vìnu!" |
Vittorio | "A 'ddì a virità, cùmpa Pascàli u vìnu 'u 'ncàrra tùtti l'ànni!" |
Pasquale |
"Beh, vìstu ca l' àt'avantàtu, ni 'nni facìmu n'àtru
bicchìeri anzìami ! Avvicìnati, cùmpa Vittò!
(riempie i bicchieri di Vittorio e zù Nicola, alzano i bicchieri) A'r'a salùti !" (bevono) |
Zù Nicola | "Beh, figlicì, m'àta scusà si sìgnu vinùtu c'a nòtti, ma prìma nun n' hàju putùtu !" |
Pasquale | "Ma chì bà pinzànnu, zù Nicò! Vussurìja pù vinì a qualsìasi ùra. Ma chì d'è, fùssa succèss'ancùna cosa?" |
Zù Nicola | "Eh, cùmpa Pascà! Aspetta ca m'assìettu, ca tìagnu l'òssa rutti, e bi cùntu u fàttu!" |
Pasquale | "Certamènti, zù Nicò! Mìntati còmmodu cùmi si fùssi a'r'a cas' i vussurìja!" |
Zù Nicola |
"Grazie, figlicì, grazie! (si siede con calma, un po'
per la naturale debolezza, un po' per l'abbondante bevuta, che non tarderà
a fare effetto) Allùra, figlicì, u fàttu è chìssu.
Stamatìna, cùmu u sòlitu, hàju 'mpajàt' u càrru e sìgnu sagliùtu a'r'u paìsi, 'ppì purtà ancùna cosa a'r'u mircàtu. A 'ppàrti d' ù furmàggiu, ca ci' ù pùartu tùtt' i simàni, mò è tìempu di càvuli, ca grazi' a 'Ddìju cì 'nn' è ca si 'ccì stànu pirdìannu ... ca fùssa nu vèru piccàtu a fà pèrdi a cer' i 'Ddìju, o nò?" |
Pasquale | "E cùmi nò, zù Nicò!" |
Zù Nicola | "Giùstu, figlicì! Add'accussì hàju chìjnu na bèlla spòrt' i cappùcci, jànchi cùmi nu làtti, n'àtra l'hàju 'nzippàta 'ccù cèrti spònz' i vrùacculi, ognùna tànta (fa il gesto) quàntu na càp' i càni, e sìgnu partùtu!" |
Pasquale | "Binidìca, zù Nicò, binidìca!" |
Zù Nicola | "Grazie, figlicì! Anzi, 'pp' un bi dì a buscìja, hàju purtàtu pùru na vintìna d'ova, ca mò è nu perìudu ch'i gaddrìni ni stànu facìannu assàji e Catarinèddra muglièrima m'ha dìttu: Ohi Nicò, e portatìlli pùru 'ss' ova, ca ci ghèscia ancùn'àtru sordicìaddru e add'accussì ci accàtti u sali 'pp'a casa e'r' u tabàccu 'ppì 'ttìja! E a 'ddì a virità, figlicì, m'hàju purtàtu pùru l'ova. L'haj' avut'arravugljà bùani, ca sinnò facìjad' a frittàta a vìja vìja, ma ad ogni mòdu, ci'hàju risciùtu!" (conclude orgoglioso) |
Pasquale | "Mènu mali, zù Nicò ! Cèrtu ca fùssa stàtu nu piccàtu s'avìjasi rùtt' a vìja vìja ! Ma, sìenti, ci' u vulìssi jìttà n' àtru bicchìerucciu? Senza fa cirimòniji !" |
Zù Nicola | "Vulintìari, figlicì, ca parrànnu parrànnu mi s'è assiccàt' a cannaròzza!" |
Pasquale | "Allùra forza, zù Nicò ! A'r'a salùti ! (gli riempie il bicchiere) Pùru vussurìja, cumpa Vittò! Jàmu, jà, 'un ti fa prigà ! Abbicìn' u bicchìjeri !" |
Vittorio | (eseguendo) "Eh, cumpa Pascà ! Ci' àma jì chjànu, ca chìss'è prùvula jànca !" |
Pasquale | "Vivìmu, vivìmu e chìni vò màl' a 'nnùa vò sh-cattà! (bevono) Continua, zù Nicò !" |
Zù Nicola | (abbastanza stordito) "Ah, bùanu su vìnu ! Na cannunàta! ... Addùv'era rimàstu, figlicì ? ... Ah, u fatt' i l'ova ! Ìju ci' u dicu sèmpi a muglièrima : Catarinè, l'ova t'àna purtà tu, 'mmànu, 'ntu stijavùccu! Picchì 'ntu càrru, figlicì, 'un tìagnu addùvi i mìnti, 'un sàcciu cùmi mìegliu l'àja cunzà. E sbattarìjanu a dèsh-tra ... e sbattarìjanu a sinìsh-tra e ... frìcati Nicola! I rùmpu sèmpi! Ma a 'ssa vòta è jùta 'bbòna, ca prìma l'avìjad' arravugliàti bùani bùani, ùnu 'ppì d'ùnu, e dòppu a cannish-trèddra l'hàju cuntrastàta 'nti spònzi di vrùacculi, accussì 'un s'è muvùta. E ci' hàju guadagnàt' u sali e'r'u tabàccu!" |
Pasquale | "Bùanu, zù Nicola! Sìgnu cuntìantu 'ppì vussurìja! E dòpp' i l'ova è succèss' ancùn' àtra cosa?" |
Zù Nicola |
"Eh, figlicì! Quànti ni sù succèssi! Asulijàti,
asulijà! U fàttu è ca m'hàju sbrigàtu prìastu
a bìnni, ca i paìsani, quànnu vìdan' a 'rròbba
casarula, arràssu sìja! Si 'cci jèttanu cùm' i lùpi!
E veramènti, figlicì, s' han' allampàtu sùbbitu tùttu:
u furmàggiu, i cappùcci, i vrùacculi e l'ova! 'Un m'è
rimàstu nènti, màncu na frùnna! Vìstu ca m'èra libbiràtu d' u 'mpìcciu e 'ppì minzijùarnu 'cci vulìja chi sà quàntu, hàju dìttu: Mò quasi quasi ca cì sìgnu, mi 'nni scìnnu d'à vaddràta d'u Fìegu e vàju trùavu a cùmp'Armàndu i ' jèttasangu ', c' unn 'u vìju i quànn' amu pisàtu ! " |
Pasquale | "E 'bbràv' a zù Nicòla! Add'accussì t'ha fàttu pùru a ghisciutèddra!" |
Zù Nicola | "'Un fùssa màji stàtu, figlicì! Ca s'avìja sapùtu, avìssa pigliàtu sùbbitu a vìja d'a casa, e nun èra succèssu nènti!" |
Pasquale | "E 'cch'è succèssu? Cùnta, cù!" |
Zù Nicola | "'Un m'u vulèra mànc'arricurdà! Ad ogni mòdu, 'pp'a fà 'ncùrciu, quànnu stava passànnu u jùmi p'arrivà addùvi cùmp'Armàndu, 'un 'mmì và a finìsci na ròta d'u càrru 'ntà nu fùassu, pròprju 'ntù 'mmìenz' i l'acqua?" |
Pasquale | "E a'r'a misèrija! E s'è rùtt' a ròta, zù Nicò?" |
Zù Nicola | "S'è fàtt' a 'ddùa mìenzi, figlicì, pròprju a 'ddùa mìenzi, c'un c'è stata nè Misiricòrdija e nè rimissijòni i piccàti!" |
Pasquale | "Na chjinèra, zù Nicò! Mi dispiàci assàji! E vussurìja, dòppu, c'ha fàttu?" |
Zù Nicola | "Eh, figlicì! E c'avìedda fà? Hàju sciòt'i vàcchi e m'hàju purtàt' apprìessu. Sìgnu jùtu a 'ppèdi fin'a'r'a massarìja i cùmp'Armàndu. Furtùna ca d'ìddru avìja na ròta ca l'avanzàva, i quànn' ha sh-càsciat' a 'mprascàta sa primavèra passàta ... " |
Pasquale | "E cùmi avìja fàtt' a sh-cascià a 'mprascàta?" |
Zù Nicola | "Eh, figlicì! Povarìeddru d'ìddru! E' sàrvu 'ppì miràculu, ca s'è pirrupàtu 'ntù vaddrùni a'r'u ponticìaddru i ' pittammùcca ', 'ccù nu càrricu 'i màttuli. Furtùna sùa ca nè d'ìddru e nè d'u parìcchju s'hànu fàttu nènti!" |
Pasquale | "Mènu mali, zù Nicò! L'è jùta 'bbòna!" |
Zù Nicola | "L'è jùta 'bbòna sì, l'è jùta d'oro! Ad ogni mòdu, figlicì, ad ùra c'àmu purtàt' a ròta, ad ùra ca ci'àmu cangiàta, sèmpi 'nta chìr'acqua frìdda, è passàta quasi tutta a jurnàta ed' a 'mmìja mi su rimàsti l'òssa jìlati ca nun bi dìcu!" |
Pasquale | "E ci vò n'àtru bicchìeri, zù Nicò, accussì ti 'mpùachi!" (riempie di nuovo il bicchiere di zù Nicola) |
Zù Nicola | "Grazie, cì vulìja pròprju! (si alza e brinda) A'r'a salùti! (beve e rimane in piedi) Bèh, figlicì, è cùmi si mi stìssa scurdànnu na cosa ca v'avìedda dì, ma ad ogni mòdu, è fàttu nòtti e m'àja ricogli a'r' a casa! Vi làssu u bùanustà a lorsignùri! Bonanòtti a tutti! "(esce un pò barcollando) |
Pasquale | "Bonanòtti, zù Nicò, bonanòtti!" |
Tutti | "Bonanòtti!" |
Concetta | "Bèh, in conclusijòni, ci' àti capìt'ancùna còsa 'i 'cch'èra binùt' a fà?" |
Fiorina | "Povarìeddru, è pròprju sbanùtu!" |
Concetta | "Eh, a vicchjiàja è na carògna!" |
Pasquale | "N'ha binùt'a 'ccuntà tùttu chìru ca l'è succèssu òji, ma a 'nnùa, ni pò dispiàci c'ha rutt' a ròta, ma d'u rìastu....!" |
Concetta | "Ohi Pascà, ca chìru già nu poc'appagliaràtu d'a vicchjìaja c'è, pù tu ogni pìcca 'ccù chìru vìnu! A'r'a fini ha fàttu 'mbrijàcà d'un tùttu e s'è scurdàtu chìru ca t'èra binùtu a 'ddì!" |
Pasquale | "E putìja sapì ca nu par' i bicchìer' i vìnu 'u 'mmualicàvanu a 'ssù mòdu?" |
Fiorina | "Boh, chì sà 'cchì 'nni vulìja 'ddì, pòvaru zù Nicola!" |
Concetta | "Pòvaru zù Nicola?? Povarìeddri nùa! Ca d'ìddru, Dìju l'abbinidìca : u furmàggiu, i cappùcci ca si 'cci pèrdano, i spònzi tànti (fa il gesto) quàntu na càp' i cani ... Mò ha trùvatu pùru u mòdu 'i cuntrastà l'ova 'ntu càrru! E chìni 'u tòcca 'cchjù, 'cchì li mànca! A 'nnèsh-tra d'u sali, pùr'u tabbàccu, hai voglia!" |
Fiorina | "Beh, guagliù, parràmu a 'nnùash-tru, ca d'impìcci i l'àtri 'un n'avìmu di bisùagnu ... ca binidìca avìmu i guàji nùash-tri ca n'avànzanu e ni suvèrchjanu!" |
Concetta | "Tìani raggiùni, cùmma Fiurì!Ad ogni mòdu t'àja dì na cosa, a vussurìja, ca 'ccù l'idèja i vìnn' i pùarci ha fattu pròprju na bella penzàta! A 'ssa manèra ricuglìmu ancùna cosa. Pù rìastu, a fìgliama mìja, dicìmu ùnu e dicìmu n'àtru, ancùna cosicèddra ci'avìja 'ncuminciàt' a fà, ca 'ccù 'ssì cosi, s'un si 'ncumìncia di pìcciolità ...." |
Fiorina | "E bràva a cùmma Cuncètta! Allùra 'un n'è 'ntùttu 'ncudinùla a cummarèddra!" |
Concetta | "Nòni, nòni, cùmma Fiurì, stàtti tranquìlla! Ca dùa linzòla 'i sùtta e dùa 'i sùpa, c'u tùtt' i fèdari e nu par' i cuvèrti 'i lana, 'ntà tùtt' i guàji, ci' avìja pigliàt' a 'cchì tìampu, e mò si tròvanu! Mègliu 'i nènti!" |
Fiorina | " E mìna, mì, cùmma Cuncè! Ca dòppu sì pùarci, si Ddìju vò, ci facìmu ancùn'àtra cosicèddra 'cchijù nicissàrija e chjànu chjànu àma arrivà 'u zùappu!" |
Vittorio | " 'U probblèma è n'àtru, a cùmi 'a capìsciu ìju, ca nu lìattu si cònza, d'ancùnu mòdu, ma addùvi ci' u garmàmu? Nùa làrgu nun n'avìmu, e màncu lorsignùri mi pàra ca stàti tàntu còmmodi!" |
Concetta | (con stupore) " E cùmm'è cùmpa Vittò! Tùtt'a 'nn'a vòta ha lassàt' a zappa e sì ghisciùt' a'r'a chijàzza pùru vussurìja!" |
Pasquale | "Cèrti vòti fùssa stat' u bicchìjrucciu d' u vìnu a fà 'u miràculu? Ca ci' u jittàmu sùbbitu n'àtru!" (riempie di nuovo il suo bicchiere e quello di Vittorio. Brindano e bevono) |
Vittorio | " U vin' un ci cìntra, cùmpa Pascà, ca 'ccù tùttu ca è na cosa fina, miràculi 'un ni po' fà. Ìju stava pinzànnu ca si ghèramu 'ntà staggiùni, lèstu lèstu ci'arrangiàva ìju stèssu na cammarèddra 'ccù 'ddùa mattunàzzi, o 'ccà vicìnu a lorsignùri o addùv' a 'nnùa, cùmi vulìanu lòru, ca quànnu èra giùvini, n'hàju fatt'ancùnu, 'ccù crit' e pàglia! Tìagnu ancòra a fùrma ca m'avìja lassàt' a bonàrm' i zù Filìci, ca si stampava cincucìantu mattùn'u jùarnu a'r'i tìampi sùa! Ma mò, u mìsi i novèmbri, addùvi và? Sùli 'un ci 'nn'è, pi putì siccà i mattunàzzi, s'add' aspittà 'ppì fòrza a stàti!" |
Pasquale | "Dici bùanu, cùmpa Vittò! U vèru probblèma è addùvi ana jì a stà!" |
Concetta | " E vìja, vì, ca d'ancùnu mòdu facìmu. 'Un vì dispiràti, ca Ddìju è grànni e si vò d' Iddru tùttu si risòlva!" |
Fiorina | " E sìni, cumma Cuncè! Ca tùttu si cònza, a 'stu mùnnu! U Patritèrnu nun 'u pò permètti 'i fà nasci na crijatùra 'nfilìci, specialmènte quànnu c'è 'sta bèll'armunìja!" |
Pasquale | " Tìani raggiùni, cumma Fiurì! Cèrtu, ancùna cosa c'è ed'ancùn'àtra cosicèddra s'arràngia, ma pì risòlvi su probblèma e 'ppì fa tutt'i cos'a règula 'ntà 'ppòcu tìampu, ci vulìssa pròprju nu miràculu d'u Patritèrnu!" |
Quadro precedente | Quadro seguente |